Jeśli mamy takie dane jak np.
- Średnie oceny uczniów
- Lista punktów uzyskanych z danego testu
- Obroty handlowców
To pewnie byśmy chcieli sprawdzić na którym miejscu w rankingu jest dana osoba. Tutaj świetnie się sprawdzi funkcja o nazwie POZYCJA oraz dwie jej bliźniaczki (dostępne dopiero od Excela 2010) POZYCJA.NAJW i POZYCJA.ŚR.
No więc do dzieła:
Mamy listę uczniów i punkty uzyskane z jakiegoś testu. Dla lepszego zrozumienia jak działa ta funkcja postanowiłem posortować dane malejąco względem kolumny D (punkty). Osoba z najwyższym wynikiem wyświetla się jako pierwsza. Ponieważ w kolumnie A jest liczba porządkowa, więc w każdej chwili mogę posortować uczniów tak aby nazwiska były w oryginalnej kolejności.
W komórce E2 wpisałem następującą formułę
=POZYCJA(D2; $D$2:$D$16)Najwyższy wynik to 60. Ta osoba jest na pierwszym miejscu więc i ta funkcja zwróciła jedynkę. Ale potem robi się ciekawiej. Otóż dwie kolejne osoby na liście uzyskały ten sam wynik. Obie te osoby okupują drugie i trzecie miejsce. Kolejna osoba jest już na 4 pozycji (a nie na 3, gdyż poprzedni wynik zajęły dwie osoby). Zauważ, że trzeci co do wartości wynik zajęły aż 3 osoby (więc zajmują one jakby 4, 5 i 6 miejsce) więc kolejna osoba na liście zajmuje 7 miejsce. Myślę, że już rozumiesz jak działa ta funkcja.
Aby pozycja była zliczana w odwrotnej kolejności (np. im mniej punktów karnych, tym lepiej) należy dodać trzeci argument, który musi być różny od 0 (zwyczajowo wpisuje się 1).
=POZYCJA(D2; $D$2:$D$16; 1)UWAGA: Ta funkcja występuje w Excelu ze względu na kompatybilność z starszymi wersjami. Jeśli posiadasz Excela w nowszej wersji niż 2010 powinieneś używać funkcji POZYCJA.NAJW, gdyż funkcja POZYCJA może w którejś z przyszłych wersji Excela zniknąć.
POZYCJA.NAJW
Funkcja ta działa dokładnie tak samo jak funkcja POZYCJA, ale jest dostępna dopiero od Excela 2010 (porównaj arkusze POZYCJA i POZYCJA.NAJW – wszędzie są takie same liczby).
POZYCJA.ŚR
Ta funkcja liczy pozycję nieco inaczej. Otóż w sytuacji, gdy dwie osoby zajmują to samo miejsce to nie jest zwracany najwyższy wynik. O co chodzi? Otóż 56 punktów mają dwie osoby więc zajmują one jakby 2 i 3 miejsce, funkcja POZYCJA.NAJW, zwraca najwyższy wynik spośród tych 2 miejsc czyli dwójeczkę. Funkcja POZYCJA.ŚR liczy średnią wartość zdobytego miejsca (czyli 2+3=5; 5/2=2,5). Więc obie osoby są dokładnie na 2,5 miejscu.
Odpowiednik funkcji POZYCJA.ŚR dla starszych wersji Excela
Funkcja POZYCJA zwraca najwyższy wynik. Jeśli posiadasz starszego Excela to można zasymulować działanie funkcji POZYCJA.ŚR. Do wyniku zwróconego przez funkcję POZYCJA należy doliczyć odpowiednią korektę (jeśli tylko jedna osoba zajęła dane miejsce to wartość korekty wynosi 0). Oto wzór na ową korektę:
(ILE.LICZB($D$2:$D$16) + 1 - POZYCJA(D2; $D$2:$D$16; 0) - POZYCJA(D2; $D$2:$D$16; 1))/2Jak to działa? Otóż najpierw zliczamy ile liczb jest w zakresie i do tej wartości dodajemy jedynkę (bo najlepsza osoba zajmuje 1 miejsce a nie zerowe). I tak na mojej liście jest 15 osób. Czyli pierwszy człon zwraca liczbę 16. Jeśli ktoś ma najwyższy wynik to pierwsza funkcja POZYCJA zwróci wynik 1, a ta druga 15. 1+15=16. Czyli widzimy tutaj, że korekta wynosi 0 bo 16-1-15=0 (tylko jedna osoba ma najwyższy wynik).
Ale dla drugiej osoby będzie nieco inaczej. Otóż pierwszy człon zawsze zwraca liczbę 16. Natomiast pierwsza funkcja POZYCJA zwróci dwójkę i niespodzianka druga funkcja POZYCJA zwróci wartość 13 (gdyby 56 punktów miała tylko 1 osoba to druga funkcja POZYCJA zwróciła by wartość 14). Stąd widzimy, że 16-2-13 daje 1. Jedynka podzielona przez 2 daje nam +0,5 miejsca do korekty.
Ot ten sprytny sposób na korektę znalazłem w pomocy programu Excel. Jeśli do końca nie potrafisz sobie wyobrazić jak to działa, to zastosuj się do pewnej mądrej zasady: jeśli coś działa, to tego nie poprawiaj 😉
